رياض – 03 – ڊسمبر (اي پي پي) وزيراعظم محمد شهباز شريف سڄي دنيا ج?? لاءِ وجودي ??طر?? ۾ ورتل پاڻي جي ??حران تي ضابطو آڻڻ ج?? لاءِ مضبوط سياسي عزم ۽ عا??مي قيادت جي ??رورت تي زور ??نو آهي. اهڙن خيالن جو اظهار هن ون واٽر سربراهه اجلاس کي خطاب ڪندي ڪيو. هن چيو ته هي اجلاس منعقد ڪرڻ تي سعودي عرب، فرانس ۽ قازقستان سان گڏوگڏ عا??مي بئنڪ پاران انسانيت ج?? لاءِ سڀ کان وڌيڪ اهم چئلينج، پاڻي جي ??حفظ ج?? لاءِ وقت سر سربراهي اجلاس منعقد ڪرڻ تي سندن دل سان ٿورا ادا ڪريان ٿو. هن چيو ته پاڻي زمين جي ??ندگي، اقتصادي ترقي، خوراڪ جي ??فاظت ۽ ماحولياتي پائيداري جو سنگ بنياد آهي، اهو زندگي کي برقرار رکڻ وارو ذريعو جڏهن ته وڌندڙ دٻاءُ ۾ اچي رهيو آهي، دنيا جي ??ٽڪل اڌ آبادي کي گهٽ ۾ گهٽ سال جي ڪجهه حصي ج?? لاءِ پاڻي جي کوٽ درپيش آهي، ڪروڙين ماڻهو پيئڻ جي ??اف پاڻي کانسواءِ رهي رهيا آهن ڇو ته پاڻي جي ??لودگي ??طر??اڪ حد تائين وڌي وئي آهي. وزيراعظم ان ڳالهه تي زور ??نو ته پاڻي وسيلا تيزي سان ختم ۽ تنزلي جو شڪار ٿي رهيا آهن جنهن سان لکين ماڻهو بي گهر ٿي رهيا آهن ۽ ان سان ٿيندڙ تباهي جو مثال نه ٿو ملي، اهو ??طر?? ڪو پري نه آهي پر گڏيل قدمن ج?? لاءِ ??طر?? جي گهنٽي آهي، پاڪستان انهن چئلينجز کان اڻ واقف نه آهي، اسان جا درياءَ، گليشيئرز ۽ ايڪويفرز موسمياتي تبديلين ۽ آبادي ۾ اضافي جي ??ثرن جي ڪري تيزي سان ڪمزور ٿي رهيا آهن. هن چيو ته پاڪستان اڃا به 2022ع جي ??باهي آڻيندڙ ٻوڏ کي منهن ڏئي رهيو آهي جنهن ان جي پاڻي وسيلن ۽ آبپاشي جي ??عبي کي وڏي پئماني تي نقصان پهچايو، ان کانسواءِ لکين زندگين ۽ روزگار کي متاثر ڪيو، سوڪهڙو به ملڪ ج?? لاءِ ايترو ئي وڏو ??طر?? آهي، اسان جي ??ٽڪل 70 سيڪڙو زمين بنجر ۽ نيم بنجر علائقن تي ٻڌل آهي ۽ اسان جي ??بادي جو اٽڪل 30 سيڪڙو حصو سوڪهڙي جهڙين حالتن کان سڌوسنئون متاثر آهي. هن وڌيڪ چيو ته پاڪستان ۾ متوقع گرمي پد ۾ اضافو عا??مي اوسط کان نمايان طور تي وڌيڪ آهي. وزيراعظم محمد شهباز شريف ان ڳالهه تي روشني وڌي ته اهڙي طرح جون تباهي آڻيندڙ آفتون ۽ چئلينجز ٺوس عا??مي قدمن جي ??دم موجودگي ۾ وڌيڪ وڌڻ جو امڪان آهي ڇو ته پاڪستان انهن 10 ملڪن مان هڪ آهي جيڪو موسمياتي تبديلين جي ڪري سڀ کان وڌيڪ ??طر?? جو شڪار آهي. پاڻي جي ??بوري انتظام جي ??والي سان هن چيو ته پاڻي سياسي حدن کان مٿانهون ٿي قومن کي ڳنڍي ٿو ۽ گڏيل ماحولياتي نظام کي فروغ ڏي ٿو، ان ج?? لاءِ پاڪستان سرحد پار تعاون کي تمام گهڻي اهميت ڏي ٿو، سنڌ طاس معاهدو پاڻي جي ورڇ کي ڪنٽرول ڪري ٿو، اهو اهڙي طرح جي ??نتظام جو هڪ مثال آهي. هن وڌيڪ چيو ته ان معاهدي تازن سالن ۾ بي مثال چئلينجز جو مشاهدو ڪيو جنهن ۾ ڪيترائي عمل بشمول اپ اسٽريم ڊيمن جي ??عمير شامل آهي جڏهن ته علائقائي امن ۽ استحڪام کي برقرار رکڻ ج?? لاءِ اهو اهم آهي. وزيراعظم ”ريچارج پاڪستان“ جي قدم تي پڻ روشني وڌي جنهن جو مقصد ماحولياتي نظام تي ٻڌل موافقت جي ??ريعي آبهوا جي ڪري پيدا ٿيندڙ ٻوڏ جي ??طر?? کي منهن ڏيڻ ۽ سوڪهڙي جي ??ثرن کي گهٽ ڪرڻ آهي. هن چيو ته اسان هڪ ”قومي سوڪهڙي پلان“ کي پڻ حتمي شڪل ڏئي رهيا آهيون جيڪو سوڪهڙي کان سڀ کان وڌيڪ متاثر علائقن جي نشاندهي ڪري ٿو ۽ انهن علائقن ۾ سوڪهڙي جي ??ثرن کي گهٽ ڪرڻ ج?? لاءِ موثر ردعمل جو طريقيڪار تجويز ڪري ٿو. وزيراعظم پاڻي بابت چئلينجز تي ضابطو آڻڻ ج?? لاءِ عا??مي سطح تي 6 نقاطي ايجنڊا پڻ تجويز ڪئي. هن عا??مي تعاون جي ??رورت جي ??مايت ڪئي ته جيئن سڀني ج?? لاءِ پاڻي ۽ صفائي سٿرائي جي ??ستيابي ۽ پائيدار انتظام کي يقيني بڻائي سگهجي، جيئن ايس ڊي جيز – 6 ۾ فراهم ڪيو ويو آهي، ان ۾ علم ۽ مهارت جي مٽاسٽا سان گڏوگڏ پاڻي جي ??ديد ٽيڪنالاجي ??ي منتقلي جو ترجيحي بنيادن تي انتظام، موسمياتي لچڪدار انفراسٽرڪچر ج?? لاءِ مناسب فنڊز جي فراهمي ۽ ماليات جي فرق تي ضابطو آڻڻ، هڪ اهم چئلينج آبهوا جي ??طر?? ۾ ورتل ملڪن، شفافيت ج?? لاءِ فريم ورڪ، ڊيٽا شيئرنگ ۽ علائقائي تعاون، تڪرارن کان بچڻ ۽ پاڻي جي ??صيداري کي فروغ ڏيڻ، مهارتن جي ??رقي ۾ سيڙپڪاري، تحقيق ۽ اداراجاتي مضبوطي، پاڻي جي چئلينجن کي منهن ڏيڻ ج?? لاءِ قومي ۽ عا??مي سطح تي ۽ پاڻي جي ??حران تي ضابطو آڻڻ ج?? لاءِ هڪ مضبوط سياسي عزم ۽ عا??مي قيادت شامل آهي. هن عا??مي پاڻي تنظيم قائم ڪرڻ ج?? لاءِ سعودي عرب جي وزيراعظم، ولي عهد شهزاده محمد بن سلمان جي ??ورانديش قيادت ۽ قدم کي ساراهيو. هن چيو ته اسان کي ان قدم ۾ شامل ٿيڻ تي فخر آهي، ان جي ??اني ميمبرن مان هڪ جي ??ور تي ۽ ان جي ??هم هدفن کي حاصل ڪرڻ ۾ هر ممڪن تعاون فراهم ڪرڻ جا منتظر آهيون. آخر ۾ وزيراعظم پنهنجي ??باڻي شهر لاهور مان گذرندڙ دريائن جي ڪنارن تي ٻارن جي ??اند کيڏڻ جي ??وشگوار منظرن ۽ راويءَ درياءَ جي ڪناري مُهاڻن ۽ انهن جي ٻيڙين کي ياد ڪيو ۽ چيو ته اهي پياريون يادون ان ڳالهه جي هڪ پرجوش ياد ڏيارڻ جي ??ور تي ڪم ڪن ٿيون ته ڇا داءُ تي آهي، بطور ليڊر، پاليسي سازن ۽ مستقبل جي ??کوالن جي ??ور تي اهو اسان جو فرض آهي ته صدين کان وڌندڙ ويجهندڙ تهذيبن ج?? لاءِ انهن دريائن، ڍنڍن ۽ ايڪويفرز کي ماضي جي ڪهاڻين تائين محدود نه ڪرڻ گهرجي.
سڄي دنيا جي لاءِ وجودي خطري ۾ ورتل پاڻي جي بحران تي ضابطو آڻڻ جي لاءِ مضبوط سياسي عزم ۽ عالمي قيادت جي ضرورت آهي: وزيراعظم محمد شهباز شريف
مضمون کا ماخذ : لوٹیریا سانتا کیٹرینا
متعلقہ مضامین
